Thành cổ Châu Sa, Quảng Ngãi – Suôi dòng lịch sử dân tộc

Thành cổ Châu Sa do người Champa xây dựng là di sản văn hóa lâu đời của người Việt nằm ở hạ lưu sông Trà Khúc, tỉnh Quảng Ngãi. Đây là thành cổ duy nhất còn sót lại ở miền Trung, mang trong mình những dấu tích lịch sử quý giá của vương quốc Champa thịnh vượng một thời. Hãy cùng Touring.vn khám phá vẻ đẹp tiềm ẩn của bức tường thành cổ giữa lòng biển Việt Nam tại Quảng Ngãi qua bài viết dưới đây nhé!

Ảnh thành cổ Châu Sa Quảng Ngãi

1. Một số chi tiết về Thành Cổ Châu Sa

Thành cổ Châu Sa là công trình kiến trúc được người Champa xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ 9 để bảo vệ kinh đô Trà Kiệu. Những di tích còn nguyên vẹn của thành cổ đã thu hút sự quan tâm của nhiều du khách. Không gian ở đây rất thoáng mát, đất đai màu mỡ và có nhiều cây xanh. Thành cổ còn có hào rộng bằng bàn cờ, được coi là thành trì của người Chăm. Vào ban đêm, ngọn lửa ở đây sẽ được dùng để cảnh báo kẻ thù.

1.1. Thành cổ Châu Sa ở Quảng Ngãi ở đâu?

Thành cổ Châu Sa tọa lạc tại xã Tịnh Châu, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi, cách thành cổ khoảng 7km về phía Đông Nam. Để đến thành cổ Châu Sa, bạn chỉ cần đi theo quốc lộ 1A và đi tiếp khoảng 5km từ Sơn Mỹ. Vị trí tường thành cổ phía Nam giáp sông Trà Khúc, phía Bắc giáp sông Hàm Giang, phía Đông giáp ruộng Dinh và phía Tây có núi Bản Cờ.

Hình ảnh cột cờ thành Cổ Châu Sa Quảng Ngãi

1.2. Thành cổ Châu Sa được xây dựng vào năm nào?

Theo nội dung khắc trên tấm bia, thành Châu Sa được xây dựng vào khoảng năm 903. Sau cái chết của vị vua thuộc vương triều thứ 5 của vương quốc Champa (Java Vikrantavarman III) vào năm 854 và Sri Indravarman II lên ngôi.

Sau khi kinh đô được chuyển từ Panduranga (nay là Ninh Thuận) về Amaravati (nay là Quảng Ngãi) và triều đại Indrapura (Chăm Thành) được thành lập. Kinh đô có tên Châu Sa này được xây dựng ở phía nam Indrapura để ngăn chặn các cuộc nổi loạn và xâm lược từ các bang khác.

Trong quá khứ, Thành Châu Sa từng là thủ đô của vương quốc Champa thịnh vượng, trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, chính trị. Nơi đây trở thành điểm giao thương sôi động giữa vương quốc Champa và các nước lân cận vào cuối thế kỷ 9, đầu thế kỷ 10.

Bia công nhận di tích lịch sử của Thành Cổ Châu Sa

1.3. Những cột mốc lịch sử gắn liền với Thành cổ Châu Sa

Sau sự suy tàn của vương quốc Champa, Thành cổ Châu Sa trải qua nhiều biến cố trong lịch sử Việt Nam.

• Năm 1471: Kể từ khi vua Lê Thánh Tông mở rộng lãnh thổ về phía Nam, thành Châu Sa trở thành một đồn quân sự quan trọng cho đến năm 1807, thành Quảng Ngãi được khởi công xây dựng.
• Năm 1924: di tích văn hóa của thành cổ này được kiến trúc sư người Pháp Henry Parmentier phát hiện và đưa vào trưng bày tại Bảo tàng Điêu khắc Champa ở Đà Nẵng.
• Trước năm 1975: thành Châu Sa được quân đội Sài Gòn xây dựng làm đồn quân sự và đổi tên thành đồn Sơn Thành.
• Từ năm 1975: Thành cổ Châu Sa trở thành nơi sinh sống và sản xuất lương thực cho nhân dân.
• Sau 70 năm: kể từ khi Parmentier phát hiện, thành cổ Châu Sa được công nhận là Di tích Quốc gia vào năm 1994.
• Năm 1998: trong một chuyến thám hiểm, người ta đã tìm thấy hiện vật Phật giáo tại núi Choi, xã Tịnh Châu, chứng tỏ Châu Sa từng là trung tâm tôn giáo của vương quốc Champa.

Tồn Tại qua hàng ngàn năm lịch sử

2. Kiến trúc thành cổ Châu Sa, Quảng Ngãi

Thành cổ Châu Sa được xây bằng đá, hình vuông và được xây dựng từ Bắc tới Nam. Kinh đô có thành trong và thành ngoài, chi tiết như sau:

2.1. Thành nội Châu Sa

Khu nội thành được xây bằng gạch đỏ, hơi vuông vắn (580 m × 540 m), cao theo hướng Bắc – Nam. Tường thành hiện tại cao 4-6 m, cổng rộng 20-25 m, hào rộng 5-8 m. Xung quanh thành có hào nước ngầm sâu 20-25m.

Nội thành có 5 cửa: Đông, Bắc, Tây, Nam và Tây Nam. Các cổng phía đông, phía nam và phía tây nam thường có cấu trúc bằng đá nhô cao, có thể là tàn tích của bốn tháp canh còn lại.

Quan sát Cửa Nam được xây dựng và gia cố kỹ lưỡng hơn các cửa Nam còn lại, quan sát toàn bộ khu vực thành và địa hình xung quanh, người ta có thể đoán đó chính là Cửa Nam của Thành Châu Sa.

2.2. Thành ngoại Châu Sa

Thành ngoại của Thành cổ Châu Sa được xây dựng khéo léo bằng cách kết hợp khai quật và tận dụng địa hình tự nhiên của khu vực. Những ngọn đồi thấp, sông, kênh, ao trong khu vực được tận dụng tạo thành hệ thống kiên cố, bảo vệ thành Châu Sa khỏi các mối đe dọa từ bên ngoài. Hiện nay, một số mương đã được lấp lại để phục vụ việc đi lại hoặc canh tác đất đai.

Thành ngoại được xây dựng chỉ có ba bức tường ở các hướng Tây, Đông và Bắc. Các bức tường phía tây và phía đông của Thành Cổ Châu Sa được xây dựng kiên cố, trong khi phía bắc chủ yếu phụ thuộc vào đồi núi. Phía Nam không có tường thành phòng thủ và giáp sông Trà Khúc.

Thành nội và thành ngoại ở phía Nam có hai bức tường đối xứng nhau dọc theo trục Nam – Bắc. Thành phía Tây bắt đầu từ góc Tây Nam của thành Nội, dài khoảng 700 mét, thành phía Đông bắt đầu từ góc Đông Nam của thành Nội, dài khoảng 500 mét. Những nét kiến trúc độc đáo này đã tạo nên diện mạo ấn tượng cho bức tường thành này, khiến du khách khó quên.

Khuôn viên bên trong Thành Cổ

3. Trải nghiệm thú vị tại Thành cổ Châu Sa

3.1. Dấu vết kiến trúc và cổ vật còn sót lại

Theo các nhà khảo cổ học, thành Châu Sa ban đầu là một thành cổ có quy mô lớn với hai thành trong và thành ngoài, thuộc các xã Tịnh Châu, Tịnh An, Tịnh Thiên và Tịnh Khê. Tuy nhiên, ngày nay chỉ còn lại khoảng 3km khu thành cổ cùng với một số di tích khảo cổ.

Dấu vết các lò gốm, sản xuất vật liệu kiến trúc cho đền, tháp, gốm sứ được các nhà khảo cổ học phát hiện ở thành cổ Châu Sa. Đồng thời, dưới chân thành Châu Sa, các di tích kiến trúc, cổng thành và đồ gốm liên quan trong thành cũng được phát hiện. Những khám phá này đã khiến thành cổ Châu Sa trở nên hấp dẫn hơn và ẩn chứa nhiều bí ẩn mà chưa ai có thể giải mã được. Có vẻ như, qua nghiên cứu và khai quật khảo cổ học, chúng ta sẽ tiếp tục biết thêm được nhiều điều mới mẻ về thành cổ Châu Sa.

3.2. Không gian yên bình ở thành cổ Châu Sa

Khi đến đây, du khách sẽ thấy một không gian xanh yên bình với những hàng tre xanh mướt, những cánh đồng lúa trải dài, những đồi cỏ bạt ngàn và những vườn cây xanh mướt ven đường, tận hưởng không khí trong lành. Những cơn gió thổi từ cánh đồng mang đến những làn gió mát và cuộc sống bình dị của người dân quê nơi đây.

4. Những kinh nghiệm khi du lịch thành cổ

4.1. Thời gian và phương tiện di chuyển đến Thành cổ

Thành cổ Châu Sa thích hợp để du lịch vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, để tránh bão tố hay ánh nắng gay gắt, hãy chọn tháng 4 đến tháng 8 là thời điểm thích hợp để bạn tham quan và khám phá.

Để thuận tiện hơn cho quý khách trong việc tham quan, khám phá các di tích lịch sử vui lòng tham khảo dịch vụ Thuê Xe Quảng Ngãi của chúng tôi. Để bạn có thể có một chuyến đi an toàn và tiêt kiệm thời gian nhất

Tồn tại từ thời Champa

4.2. Những điều cần lưu ý khi tham quan Thành cổ

• Chuẩn bị đầy đủ các vật dụng cá nhân như kem chống nắng, mũ, áo mưa trong suốt chuyến tham quan
• Đảm bảo mang đủ đồ ăn, nước uống để đảm bảo sức khỏe trong suốt chuyến tham quan, vì Thành cổ Châu Sa không có nhiều nhà hàng gần đó.
• Để giúp bạn tìm hiểu thêm về lịch sử, văn hóa Cố đô Châu Sa với những kiến thức bổ ích, giúp bạn trải nghiệm chuyến tham quan một cách trọn vẹn nhất thì bạn nên thuê hướng dẫn viên du lịch.
• Hãy luôn trân trọng từng hiện vật và không làm vỡ hay mang theo bất kỳ vật phẩm nào ở đây bên mình.

4.3. Một số địa điểm du lịch nổi tiếng gần thành cổ

Thành Cổ Châu Sa hiện được coi là điểm đến hấp dẫn không thể bỏ qua trong hành trình du lịch Quảng Ngãi. Bên cạnh đó, bạn không nên bỏ qua một số địa điểm du lịch Quảng Ngãi có thể kết hợp khi khám phá di tích lịch sử này.

• Kè Cổ Lũy – xã Tịnh Khê – Sơn Tịnh: là bờ kè Cửa Đại Cổ Lũy nổi tiếng. Dự án này sẽ khởi công xây dựng vào giữa năm 2022 và đang hoàn thiện. Mặc dù dự án vẫn đang trong quá trình xây dựng nhưng vị trí đắc địa mang đến tầm nhìn tuyệt vời ra đại dương. Thu hút nhiều du khách, đặc biệt là giới trẻ tới tham quan và chụp ảnh “check-in” tại đây.
• Chùa Thiên Mã – Tịnh Khê – Sơn Tịnh: là khu văn hóa tâm linh ở đây được chia thành nhiều phần độc đáo gồm khu tượng Phật, quảng trường, chùa Minh Đức, khu bảo tháp và Thập Pháp Giới. Bạn có thể tham quan và check in tại đây khi khám phá Thành cổ Châu Sa
• Thạch Kỳ Diệu Tàu – Sơn Tịnh, Quảng Ngãi: Chưa có sự can thiệp của con người, nơi đây mang vẻ đẹp hoang sơ hòa quyện với biển, những tảng đá đen chồng lên nhau như những khối lego, nhìn rất đẹp. Và nó được ví như “Gành Đá Đĩa” của Quảng Ngãi, không hề thua kém vẻ đẹp của Gành Đá Đĩa ở Phú Yên – một địa danh rất nổi tiếng hiện nay.

Hy vọng bài viết này của Touring.vn sẽ giúp bạn hiểu thêm về các di tích lịch sử cố đô và mang đến cho bạn những trải nghiệm quý giá cho một hành trình tham quan thú vị.